HOME  POLSKI
BIOGRAFIA
LITOGRAFIA   LINKI


• O Litografii      • Przedruk anastatyczny
• Kolor w grafice - wprowadzenie      • Kolor w grafice
• Świat barw      • Litografia czarno-biała
OBIEKTY  
DYDAKTYKA  
STUDIO WW  
KONTAKT  

PODRĘCZNIK LITOGRAFII CZARNO-BIAŁEJ

4. Polerowanie powierzchni kamienia

Po wygładzeniu powierzchni i usunięciu przypadkowych, nawet najmniejszych zadrapań powstałych podczas szlifowania, chcąc użyć kamień do opracowania rysunku do wklęsłych technik litograficznych, należy kamień dodatkowo wypolerować.

Przewidując, że rysunek na kamieniu będzie rytowany bardzo płytko, proponuję kamień pozostawić na etapie wygładzenia z użyciem karborundu o ziarnie 380-500. Z powodzeniem otrzymamy efekt czystego, o ostrej kresce rysunku, nakładając farbę tylko miękkim wałkiem gumowym. Pozostawienie nie do końca wypolerowanej powierzchni ułatwia utrzymanie wilgoci, a wałek nie będzie ślizgał się po powierzchni.

Do druku rysunków rytowanych lub trawionych głęboko, musimy zastosować metodę wcierania farby, podobnie jak w technikach wklęsłodrukowych na metalu. Z racji tego powierzchnia kamienia musi być idealnie gładka, bez najmniejszych uszkodzeń, które to mogłyby zatrzymywać farbę, dając w efekcie przypadkowe zabrudzenia. W handlu dostępne są bardzo drobne, sypkie materiały ścierne, o ziarnie o grubości do 2000. Gładzenie kamienia tak drobnym materiałem da wymaganą gładź. Polerowanie powierzchni jest częścią procesu szlifowania, zatem musimy wykonywać je na mokro. Ze względu na efekt szybkiego zamulenia, czynność tą musimy wykonywać ostrożnie, polewając kamienie od czasu do czasu wodą. Mało zwilżone kamienie będą ślizgały się bardzo opornie, woda dość szybko wyciskana jest z przestrzeni między kamieniami. Puder polerski oraz błoto wapienne są bardzo higroskopijne, jednak starajmy się nie usuwać ich zbyt szybko, gdyż wpływają korzystnie na polerowanie powierzchni. Kamienie polerujemy odpowiednią do tego celu kostką lub małym, bardzo twardym kamieniem. Przed przystąpieniem do polerowania zaleca się oszlifować krawędzie kostki lub kamienia. Ostre krawędzie mogą porysować gładką powierzchnię. Po 2- 3-krotnym starciu pudru korundowego uzyskamy gwarantowaną powierzchnię. Kamień po dokładnym umyciu, delikatnie zakwaszony bardzo słabym preparatem i zagruntowaniu nadaje się do wykonania kamieniorytu.

Drugą stosowaną metodą jest polerowanie wygładzonego kamienia: solą szczawikową, dwutlenkiem cynowym (tzw. szlaka lub popiół cynowy), siarką lub papierem ołowianym. Płaszczyzna prócz idealnej gładkości jest chemicznie uodporniona na zatłuszczenia. Na wygładzony kamień wprowadzamy nasycony wodny roztwór kwasu szczawiowego, następnie silnie i równomiernie pocieramy powierzchnię płóciennym tamponem, od czasu do czasu wpuszczając kilka kropli wody. Wapień stopniowo wysychając pokrywa się szklistą, idealnie gładką, cienką warstwą nierozpuszczalnego szczawianu wapniowego, odpornego na działanie tłuszczu. W podobny sposób, jak solą szczawikową, poleruje się wapień dwutlenkiem cynowym, ołowiem lub siarką. Wypolerowany kamień dokładnie czyścimy czystą, miękką szczotką i obowiązkowo gumujemy, chroniąc powierzchnię przed ewentualnym uszkodzeniem. Tak przygotowany wcześniej kamień nadaje się do bezpośredniej pracy w kamieniorycie, lub po zmyciu gumy do pokrycia werniksem i wykonania kwasorytu.





Obraz powierzchni kamieni uzyskanych w trakcie szlifowania wstępnego z użyciem karborundu o grubości 40 - 60. Szlifowanie miało na celu usunięcie warstwy zatłuszczonej po rysunku. Podczas tarcia kamieniami o podobnej wielkości (kamienie małe i średniej wielkości np. do A3) powierzchnie ścierają się w różny sposób. W wyniku nacisku kamienia górnego, będzie on mocniej szlifowany środkiem, kamień dolny na obrzeżach. Aby zniwelować te różnice należy zmieniając kolejny zużyty materiał ścierny zmieniać położenie kamienia tzn. kamień szlifowany w kolejnej fazie będzie znajdował się na górze.


Obraz powierzchni kamienia z użyciem grubych materiałów np. piasku szlifierskiego. W wyniku zanieczyszczeń twardszymi minerałami następuje uszkodzenie kamienia widoczne w postaci białych rys i zadrapań. Szlifowanie ze zmianą położenia kamieni daje w efekcie powierzchnię w miarę równo przyjmującą farbę ale posiadającą przypadkową fakturę.

«  poprzedni rozdział         następny rozdział  »




do gory



powrót
design & webmastering Daniel Zagórski