W procesie podwyższania rysunku zwracamy uwagę, aby oczyścić miejsca poza rysunkiem z resztek kalafonii, używanej do podgrzania z farbą. Zatopienie kalafonii na powierzchni czystej powoduje brudzenie tych miejsc i przyjmowanie farby w miejscach nieusuniętych. Po podgrzaniu kalafonii możemy usunąć ją mechanicznie lub przez mocne spreparowanie (strawienie), co z pewnością jest ryzykowne dla rysunku. Właściwość przyjmowania farby przez żywicę jest wykorzystywana do rysowania szelakiem wprost na kamieniu lub w metodzie odwracania rysunku. Miejsca zatłuszczone lub namalowane szelakiem, po zwilżeniu powierzchni kamienia, w równym stopniu przyjmują farbę drukarską. Szelak nie zatłuszcza kamienia lecz mechanicznie bardzo mocno przylega do powierzchni. Jednocześnie nie ma większego znaczenia, czy kamień był czysty, czy też zakwaszony. Wprowadzony na suchą powierzchnię pozostaje na niej tak długo, dopóki nie usuniemy go mechanicznie lub rozpuszczając go w spirytusie. Właściwości użycia różnych rozpuszczalników dla farby i dla szelaku możemy wykorzystać do wprowadzenia lub usunięcia, jednego przy zachowaniu drugiego, będącego jednocześnie wymiennym nośnikiem dla farby drukarskiej. W praktyce wykorzystuje się tę metodę do sporządzenia matrycy, która jest dokładnym uzupełnieniem rysunku, w efekcie złożenia dającym płaszczyznę. Metodę tę wykorzystuje się przede wszystkim w litografii barwnej.

Matryca na kamieniu wykonana tuszem litograficznym lub kredą musi być wydrukowana. Jeśli druk odbywał się farbą kolorową, po zmyciu ponownie nadajemy go czarną farbą. W tym stanie posłuży do wykonania rysunku negatywowego. Farba kolorowa jest za mało tłusta, aby skutecznie separowała rysunek przed rozpuszczonym szelakiem, dlatego niezbędne jest nadanie rysunku tłustą farbą konserwującą lub piórową. Nie ma potrzeby odkwaszania powierzchni, gdyż szelak wprowadzony na suchą powierzchnię, bardzo mocno przylega do kamienia.

Po zabezpieczeniu marginesów tęgą gumą możemy zamalować cały kamień szelakiem. Właściwość roztworu szelaku najlepiej sprawdzić doświadczalnie na innym kamieniu. Zbyt tęgi roztwór żywicy trudno się rozprowadza, a po wyschnięciu stanowi bardzo silną powłokę, którą w miejscach delikatnego rysunku z farbą bardzo trudno usunąć. Zbyt rzadki roztwór niedostatecznie chroni nam kamień przed kwasem, może być także łatwo starty podczas wykonywania rysunku. Płatki szelaku zalewamy spirytusem (denaturat) i zostawiamy na kilka dni do rozpuszczenia. Po odlaniu części rozpuszczonego szelaku i rozcieńczeniu do odpowiedniej gęstości warto uzyskany roztwór zabarwić pigmentem, który rozpuszcza się w spirytusie. Naczynie do przechowywania rozpuszczonego szelaku musi być szczelne, gdyż parujący łatwo alkohol zwiększa stężenie roztworu. Używając czystej szmatki lub miękkiego pędzla pokrywamy cały kamień rozpuszczonym szelakiem. Czynność tą należy wykonać jednorazowo i w miarę szybko. Szelak bardzo szybko wysycha, po kilku minutach jest wystarczająco suchy, mocno przylega do kamienia.

Wykorzystując tę właściwość szelaku, że nie rozpuszcza się w benzynie lub terpentynie, możemy przystąpić do wymycia rysunku nadanego czarną farbą. Tamponem nasączonym w terpentynie bez większych trudności udaje się wymyć rysunek z farbą. Odsłaniamy w ten sposób miejsca, które mimo zatłuszczenia nie są chronione przed działaniem kwasu i gumy. Działając średnim preparatem udaje się częściowo, na krótko, spowodować odpychanie farby z wymytych miejsc. Ponieważ warstwa szelaku pokrywająca kamień jest cienka, należy unikać zbyt mocnego wytrawiania zaszelakowanych miejsc. Aby zwiększyć odporność pokrytych szelakiem miejsc nadajemy na nie czarną farbę. Miejsca wymyte terpentyną mogą lekko tonować. Ewentualny ton zostanie usunięty później. Zabieg oczyszczenia marginesów możemy wykonać przed lub po nadaniu farby. Po obfitym zwilżeniu kamienia wodą zeskrobujemy warstwę szelaku na gumie. Dodając do wody trochę gumy dłonią, możemy spróbować oczyścić matrycę z ewentualnego tonu. Szelak pokryty farbą ma wystarczającą odporność na trawienie - nawet mocnym kwasem.

Zwiększając stężenie kwasu w preparacie kontynuujemy trawienie, zakwaszanie odsłoniętych miejsc, dbając, aby zbyt mocno nie obniżać kamienia oraz chroniąc delikatny rysunek. Po zagumowaniu i wysuszeniu kamień nadaje się do druku. Po zmyciu czarnej farby terpentyną możemy na szelak nadać każdą tłustą farbę. Miejsca zakwaszone nie powinny brudzić, a drukowana płaszczyzna będzie dokładnym uzupełnieniem wcześniej wydrukowanego rysunku. Wykonując rysunek możemy odwrócić stosowanie materiałów i pierwszą matrycę wykonać szelakiem. Po wykonaniu druku z szelakowej matrycy odkwaszamy powierzchnię kamienia słabym roztworem octu lub ałunu. Po wysuszeniu całość zamalowujemy gęstym tuszem, talkujemy, gumujemy i odkładamy na 2-3 dni. Po wymyciu kamienia z tuszu terpentyną i tynkturą nadajemy czarną farbę na całą powierzchnię. Farba przylega równie mocno do zatłuszczonych miejsc, jak i do szelaku, dając równie czarną płaszczyznę. Tym razem tamponem ze spirytusem usuwamy bardzo dokładnie szelak z zakrytych miejsc. Rozpuszczając szelak wymywamy go do czysta razem z pokrywającą go farbą. Pozostanie na kamieniu tylko rysunek wykonany tuszem z nadaną farbą. Kamień czyścimy z resztek tonu, preparując przygotowujemy do druku.

Istotną czynnością, bez której nie powinniśmy przystąpić do druku z wykorzystaniem metody odwracalnej jest konieczność uformowania papieru, na którym wykonamy powyższy druk. Papier poddany silnemu tłoczeniu podczas odbijania w konsekwencji ulega zawsze lekkiemu rozciągnięciu. Zmniejszenie rozciągliwości możemy osiągnąć drukując wzdłuż włókien papieru, jednak efekt białego reliefu z jednej strony rysunku, więcej lub mniej, będzie widoczny. Wcześniejsze przetłoczenie papieru na mokro, bez matrycy pod silnym tłokiem w obie strony wystarczająco ustabilizuje nam powierzchnię.

Do wykonania próby gęstości szelaku (do wykorzystania w metodzie negatywowej) użyto rysunku z przykładu XIII. Po wykonaniu nakładu, rysunek został nadany farbą konserwacyjną. Marginesy kamienia zabezpieczone zostały gumą arabską. Kamień z rysunkiem został pokryty cienko warstwą rozpuszczonego w spirytusie szelaku. Lewa część rysunku została zamalowana miękkim, płaskim pędzlem, prawa - tamponem z flaneli. Po kilku minutach, gdy szelak był suchy, również tamponem z flaneli nasączonej w terpentynie usunięto farbę z rysunku wraz z pokrywającym go szelakiem. Miejsca nie zabezpieczone farbą poddano działaniu mocnego preparatu. Bez większych trudności udało się usunąć szelak z marginesów. Na mokro nadano ponownie farbę konserwacyjną. Farba pokryła przede wszystkim miejsca pokryte warstwą szelaku. Nie do końca zakwaszony kamień w miejscach, gdzie poprzednio był rysunek nabrał farbę w postaci tonu, który podczas następnej preparacji został całkowicie usunięty. Obraz matrycy przedstawia prawie dokładnie negatyw rysunku czarnego. Po zmyciu farby konserwacyjnej druk wykonano farbą offsetową.

Matryca z rysunkiem wykonanym w technice rysunku tuszem i prószu. Etap wyjściowy do wykonania uzupełnienia tła w metodzie negatywowej z użyciem szelaku. Rysunek wykonany na kamieniu gładzonym.

Zgodnie z czynnościami wykonanymi jak w przykładzie XXXVII uzyskano dokładnie rysunek negatywowy pracy XXXVIII a. Do wykonania odwrotki wykorzystano metodę nakładania szelaku miękkim, szerokim pędzlem. Stan rysunku negatywowego bez konieczności wykonywania jakiegokolwiek retuszu.

Po wykorzystaniu matryc a i b do realizacji grafiki barwnej oraz druku czernią w przykładach, zaszelakowany kamień, będący negatywem pracy a, z nadaną czarną farbą poddano ponownie wykwaszeniu, uczulając powierzchnię niezamalowaną roztworem ałunu. Po wymyciu i wysuszeniu kamienia matrycę zamalowano gęstym tuszem litograficznym. Po kilku dniach cały kamień, na mokro został wymyty terpentyną z tynkturą. Na tak przygotowany kamień nadano farbę, która pokryła równo miejsca pokryte szelakiem (przykład b) oraz zatłuszczone tuszem. Obraz matrycy był jednakowo czarny. Przy pomocy waty i spirytusu udało się rozpuścić i wymyć szelak z powierzchni kamienia. Resztki nie rozpuszczonego szelaku zostały usunięte podczas kolejnej preparacji. Rysunek pozytywowy, mimo znacznego uszkodzenia, głównie w wyniku obniżenia powierzchni posłużył do opracowania kolejnej matrycy. Możliwość odtworzenia pierwotnego rysunku można wykorzystać do eksperymentów z szelakiem i tuszem.

Przykład wykorzystania szelaku do wykonania rysunku negatywowego, gdzie nośnikiem dla farby jest zatłuszczona tuszem powierzchnia kamienia. Na czystym, ałunowanym gładkim kamieniu wykonano rysunek szelakiem, malując gęstym i częściowo rozcieńczając go spirytusem (lewa strona). Po zagumowaniu marginesów cały kamień został pokryty gęstym tuszem litograficznym. Miejscowo, w zaszelakowanej powierzchni wykonano skrobanie igłą. Miejsca te, w dalszych czynnościach nabrały farbę jak w kamieniorycie. Całość została dotłuszczona tynkturą i nadana farbą. Spirytusem udało się bez problemu usunąć wcześniej wykonany rysunek szelakowy. Po spreparowaniu tych miejsc kamień pozostał czysty i nie tonował.

Efekt uzyskany przez złożenie druków z matryc XL a i b. Rysunek pozytywowy został wykonany przez malowanie dość rzadkim szelakiem na kamieniu średnio twardym o wygroszkowanej powierzchni. Metoda lawowana szelaku umożliwia wykonanie i osiągnięcie ciekawych efektów plastycznych. W wyniku malowania cienkimi warstwami na wyschniętym podłożu i wygroszkowanej powierzchni, udało się uzyskać efekty podobne do lawowania tuszem. Tło zostało opracowane metodą prószu szelakiem i spirytusem. Po wyschnięciu szelaku, dzięki występowaniu grenu można było delikatnie przetrzeć papierem ściernym cały rysunek, tym samym odkryć wypukłości ziarna. Podkład szelakowy przyjmował farbę, bez tendencji przeczerniania (patrz przykład XXXI). Matrycę XL b wykonano zgodnie z opisem z przykładu XXXIX. Wymywanie warstwy rysunku szelakowego na kamieniach groszkowanych jest trudniejsze niż z gładkiej powierzchni. Resztki szelaku w zagłębieniach groszku trzeba wytrawić kwasem. Użycie silnego preparatu może jednak spowodować przetrawienie i uszkodzenie matrycy.

Matryca wykonana przy wykorzystaniu nośnika dla farby jakim jest ślad kalki maszynowej - kopiującej. Kładąc ją na czysty kamień, najlepiej gładki, pod materiały posiadające fakturę można, w wyniku przetłoczenia na prasie, uzyskać odcisk ich faktury. Tłusty ślad kalki, przylega bardzo mocno do powierzchni kamienia. Ponieważ wymywa się w spirytusie, można przeprowadzić na rysunku czynności dotłuszczające z użyciem tynktury i farby przedrukowej. Ślad z kalki wraz z farbą tworzy silne zatłuszczenie jak przy rysunkach tuszowych. Istotą uzyskanych efektów jest obraz faktur w pozytywie ( patrz przykład XXXVI a, b). Możliwość łączenia efektu kopii z rysunkiem wykonanym innymi materiałami może dać interesujące wyniki plastyczne.